Lean wordt vaak gezien als het oplossen van problemen. Juist het voorkomen van problemen is onderdeel van de methode. Een van de mooiste, en in ieder geval het mooist klinkende Lean-tool is Poka Yoke.
In het huis zijn er talloze voorbeelden van Poka Yoke, zoals bijvoorbeeld:
- Het meeste genoemde voorbeeld is de SIM kaart van de telefoon die een schuine kant heeft, zodat je weet hoe die erin moet.
- De wasmachine gaat niet aan als de deur niet goed gesloten is.
- In natte ruimtes zoals keuken, schuur en badkamer zijn stopcontacten altijd voorzien van randaarde om onveilige situaties te voorkomen.
- De deurstopper zorgt ervoor dat een openslaande deur nergens tegenaan komt.
- De garde van de staafmixer en de houders van de Senseo kunnen er maar op 1 manier in.
- De thermostaatkraan zorgt altijd voor de juiste temperatuur in de douche of het bad.
- Als je teveel elektrische apparaten aansluit op dezelfde groep, dan slaat de aardlekschakelaar uit en voorkomt dat kabels overbelast worden.
- Als je aanwent om na gebruik van warm water uit een mengkraan altijd nog wat koud water te nemen, wordt voorkomen dat iemand per ongeluk zich verbrand aan warm water.
- Een deurdranger zorgt ervoor dat de deur dichtvalt en niet kapot kan slaan door de wind.
- De tablets hebben opladers met het juiste voltage en dat zijn de enige opladers die erin passen.
Poka Yoke is een Japanse term die werd geïntroduceerd door ingenieur Shigeo Shingo als deel van het Zero Quality Control van het Toyota Production System (de basis van Lean). Aanvankelijk werd het Baka Yoke (fool proofing) genoemd, maar later is het Poka Yoke (mistake proofing) genoemd. Een poka is ‘een onbedoelde fout’ en yoke is 'voorkómen'. Het is een methode om een productieproces zodanig in te richten dat het onmogelijk wordt om fouten te maken.
Poka Yoke heeft een aantal voordelen:
- Het maakt het onmogelijk om fouten te maken. Zorgt ervoor dat het in 1 keer goed gaat.
- Het voorkomt dure controles, die bovendien achteraf gedaan worden. Poka Yoke voorkomt dat het überhaupt verkeerd kan gaan.
- De kwaliteit van de output van het proces wordt hoger en is bovendien stabiel.
- Het zorgt voor een vereenvoudiging van de werkwijze, waardoor ook minder training of instructie nodig is.
Tot slot: Kies de structuur die bij je past!
Poka Yoke moet je vooral toepassen bij handelingen die regelmatig misgaan of handelingen waarbij de impact van een fout erg groot is. Dan loont het om na te denken hoe voorkomen kan worden dat het misgaat.
Leuk en aansprekend stuk! Ik moest er nog even aan denken dat er een tijd was dat je nog geen eurostekkers had. Een stekker zonder randaarde had een ronde vlakke basis waaruit de stroompennen staken. Deze stekker past fysiek niet in een stopcontact met randaarde. Andersom paste een stekker met randaarde overigens weer wel in een stopcontact zonder randaarde. Interessante vraag is natuurlijk of dat zo handig is... Misschien dat het daardoor wat in onbruik geraakt is.
BeantwoordenVerwijderenAnder voorbeeld is de pyrolytische oven die door verwarming tot 500 graden alle vet deeltjes 'cremeert'. Super handig want het scheelt een hoop geboen maar ook wel een beetje gevaarlijk. Daarom kun je die oven tijdens dat reinigingsprogramma boven een bepaalde temperatuur niet openen. Of wat te denken van de wasmachine die wanneer ie gevuld is met water niet open kan. Scheelt een hoop dweilen.
Leuk om je te realiseren dat er ongemerkt op zoveel plaatsen in het gewone leven Poka Yoke wordt toegepast. Aan de andere kant bijzonder wanneer je je bedenkt dat bij het bouwen van applicaties we vaak vergeten dat ook argeloze gebruikers ermee moeten kunnen werken en daardoor controles op bijvoorbeeld het juiste format van een gebruikers input vaak een ondergeschoven kindje zijn.